Dagelijks
zijn ongeveer 200 miljoen kinderen en jongeren op de wereld slachtoffer
van pesten. Het is een complex en serieus probleem dat in alle landen
voorkomt. In Nederland hebben we het dan over honderdduizenden kinderen.
Pesten is een vorm van agressie waarbij één of meer personen proberen
een andere persoon schade toe te brengen. Dat kan door te schoppen of te
slaan, maar ook door buiten te sluiten, te schelden of uit te lachen.
Kenmerkend aan pesten is dat de macht ongelijk is verdeeld en dat het
stelselmatig gebeurt (Olweus, 1978, 1993).
Definitie:
Pesten is het systematische en langdurig uitoefenen van
psychologisch of fysiek geweld door één of meerdere personen ten
opzichte van één persoon, die niet (langer) in staat is zichzelf te
verdedigen.
Kenmerken:
- Het pesten gebeurd systematisch
- De macht is ongelijk verdeeld
- Het heeft een psychische of fysieke schade als gevolg
- De gepeste is niet weerbaar
- Bedoeling is om angst te veroorzaken of schade te berokkenen bij de gepeste
|

|
Mensen (kinderen) kunnen om
verschillende redenen pesten. Ze pesten omdat ze jaloers zijn, populair
willen zijn of er bij willen horen. De meeste pestkoppen pesten anderen
om zichzelf beter te voelen. Pestkoppen willen graag dat anderen zien
wat ze doen. Maar ze zorgen er wel voor dat er geen volwassenen in de
buurt zijn. Als ze alleen zijn durven ze vaak niet. Pesters zijn vaak
onzeker, ongelukkig en bang. Dit kan bijvoorbeeld komen door de
thuissituatie. Het kan zijn dat de pester thuis door een broer of zus
wordt gepest of dat de ouders gaan scheiden en de pester daar niet mee
om kan gaan. De pestkop pest omdat hij/zij aandacht wil voor zijn/haar
eigen situatie. Pesters kunnen zich net zoals de gepeste eenzaam
voelen.
Daarnaast is
er de groep meelopers. Degenen die mee lachen, hun vingers naar je
wijzen. Degenen die denken dat het grappig is. Die heel stil zijn en van
niets weten als de pesterijen aan het licht komen. Deze meelopers weten
goed waar ze aan meededen. Ze realiseren zich pas later hoe laf ze
waren, hoe sneu ze waren om vanuit angst een ander het leven zuur te
maken. Ze konden alleen niet anders, ze durfden niet. Uit angst dat zij
het volgende mikpunt zouden worden. Buitensluiten of buitengesloten
worden.
Verschillende soorten van pesten
Lichamelijk pesten:
Lichamelijk pesten is; vaak duwen, schoppen, slaan en trekken etc.
Geestelijk pesten:
Geestelijk pesten is vaak; vernederen, dreigen, roddelen,
belachelijk maken, uitlachen, schelden, vervelende bijnamen,
dreigbrieven etc.
Digitaal pesten (cyberpesten):
Digitaal pesten is pesten via mobiel of internet en gebeurt
vaak via; whatsappjes rondsturen over iemand, uitschelden of belachelijk
maken via Facebook, MSN of E-mail, dreigmailtjes sturen, foto's van
iemand plaatsen, roddelen, sekssistische opmerkingen plaatsen of geven,
iemand constant blokkeren of aanvallen etc.
Pesten kan dus in verschillende soorten, alle soorten zijn even
erg van aard en kan (bijna altijd) blijvende schade toebrengen aan het
kind. |
 |
|
Wat doet pesten met een kind |
|
 |
Volgens sommige onderzoekers houden alle gepeste kinderen er zonder uitzondering iets aan over.
Dit kan zijn: een laag zelfbeeld, - een
minderwaardigheidsgevoel, - weinig zelfvertrouwen en in het ergste geval
zelfmoordgevoelens.
Dit leidt ertoe dat kinderen die gepest worden:
- Slechte resultaten behalen op school
- Vaker kast hebben van lichamelijke klachten
- Moeilijk relaties durven aangaan
- Op latere leeftijd lijden slachtoffers ook vaker dan gemiddeld aan depressiviteit |
Volgens de website pestbriefje.com:
De gevolgen van pesten zijn verontrustend, psychische en
psychosomatische klachten als hoofdpijn, eetstoornissen, een laag
zelfbeeld, onvoldoende tot geen zelfrespect, desinteresse,
opstandigheid, enz. Het zijn allemaal uitingen van de frustratie die
wordt opgewekt door een voortdurende druk vanuit de pestende groep.
Uit verschillende onderzoeken
blijkt dat gepest worden gevoelens van eenzaamheid en depressie
vergroot en bestaande problemen verergert. Slachtoffers gaan zichzelf
door het pesten minder leuk vinden, vertrouwen hun leeftijdsgenoten niet
en zijn bang om naar school te gaan. Die gevoelens kunnen leiden tot
verder isolement en diepere depressie en nog meer pestgedrag uitlokken.
Kinderen die aan het begin van het schooljaar gepest worden, hebben een
aanzienlijk grotere kans dat ze zes maanden later in datzelfde
schooljaar ook gepest worden. Bovendien hebben ze vaker last van
psychosomatische klachten, zoals hoofdpijn, slaapproblemen, buikpijn,
bedplassen en vermoeidheid.
|
Het verschil in pesten tussen meisjes en jongens |
|
Er bestaat een belangrijk verschil tussen de manier waarop
jongens pesten en de manier waarop meisjes dat doen. Jongens pesten
meestal op een meer directe en lichamelijke manier, zoals schelden,
slaan en vechten. Ze troeven elkaar af op basis van prestaties: Wie is
het sterkst en wie kan het beste voetballen? Dit soort pesten is meer
zichtbaar dan de manier waarop meisjes meestal pesten.
Meisjes pesten vaak meer op een subtielere en indirecte manier. Ze
roddelen, ze sluiten anderen buiten of negeren elkaar. In meidengroepen
heerst er vaak een koningin. Dit populaire meisje omringt zich met
hofdames en trouwe onderdanen. Zij bepaalt wie bij haar club hoort en
wie niet. Dit machtsspel leidt vaak tot allerlei problemen. Het pesten
onder meisjes wordt ook wel meidenvenijn genoemd. Het wordt soms
afgedaan als typisch meidengedrag dat er nu eenmaal bij hoort. Maar
roddelen, buitensluiten en negeren is ook pesten. |
|
Pesten in de sportvereniging |
De
sportvereniging is naast school de belangrijkste georganiseerde
praktijk waarin kinderen elkaar structureel ontmoeten. Tot op heden is
echter (inter)nationaal nauwelijks onderzoek verricht naar pesten op
sportverenigingen. In een vergelijkende studie (Baar, 2012) zijn 1534
kinderen structureel bevraagd op pestgedrag op hun basisschool en
sportvereniging. Uit dit onderzoek blijkt dat pesten op
sportverenigingen minstens een even groot probleem is als op
basisscholen want de kinderen rapporteerden zelfs iets meer pestgedrag
op de sportvereniging. Gezien de vele pestpreventieprogrammas op
scholen kan worden verwacht dat leraren informatie hebben over pesten en
dat zij weten hoe daarmee om te gaan.
Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht blijkt dat:
- Op sportverenigingen minstens net zoveel gepest wordt als op scholen;
- Daders en slachtoffers van pesten op scholen blijken veelal
ook daders en slachtoffers te zijn op de sportvereniging. In die zin
zijn de pestrollen over de verschillende contexten tamelijk 'stabiel';
- Trainers de feitelijke omvang van pesten op hun
sportvereniging niet goed kunnen inschatten en de effectiviteit van hun
aanpak waarschijnlijk overschatten en
- Dat er tot nu toe nog geen gedegen pestpreventieprogrammas bestaan voor de sportvereniging.
|

|
|
De vraag is gerechtvaardigd hoe is het gesteld met de ervaring
van de trainers van sportverenigingen? In hoeverre ervaren zij pesten op
de sportvereniging als een probleem? Zij zijn immers in eerste
instantie verantwoordelijk voor het voorkomen van en interveniëren in
pestgedrag. In het artikel " Pesten op sportverenigingen, een onderschat
probleem" door Paul Baar, wordt een studie toegelicht waarin 98
trainers van verschillende takken van sport zijn geïnterviewd over
pestgedrag op sportverenigingen. De gegevens van de trainers zijn
vergeleken met die van 96 basisschool leraren. De noodzaak van
structurele aandacht voor pesten op sportverenigingen wordt met deze
studie onderstreept. lees het artikel
|
- Maak aan het begin van het seizoen gezamenlijk afspraken met kinderen en hun ouders over wat te doen bij potentieel pestgedrag.
- Doe aan positief coachen, geef complimenten, wees betrokken op het leerproces en de persoonlijke ontwikkeling van elk kind.
- Laat kinderen niet altijd zelf groepjes maken en streef naar homogene groepen qua niveau en leeftijd.
- Stel duidelijk omgangsregels en bied structuur. Wees daarbij niet
alleen gericht op de sportactiviteit zelf maar ook op het in goede banen
leiden van sociale groepsprocessen.
- Zorg voor een goede sfeer en communiceer open met de kinderen bij problemen. Curatief
- Wees alert op potentieel pestgedrag in kleedkamers, gangen,
fietsenstallingen en direct buiten de locatie van de sportvereniging.
- Spreek met de kinderen af dat zij pestgedrag altijd bij de trainer melden.
- Spreek bij pesten in eerste instantie de groep aan. Iedereen heeft daarin een rol, niet alleen de daders en de slachtoffers.
- Maak kinderen voor elkaar verantwoordelijk en assertief in het
aanpakken van pestgedrag. Anders blijft de aanpak van pesten teveel
afhankelijk van de trainer en gaat het pesten gewoon door als er geen
toezicht is van volwassenen
- Probeer te achterhalen waarom kinderen van de vereniging afgaan. Veelal blijkt sportuitval relationele oorzaken te hebben
Vanuit een pestprotocol zou je 10 gouden regels met je team kunnen afspreken
|
De 10 gouden regels zouden kunnen zijn: |
- Je beoordeeld een andere speler niet op zijn/haar uiterlijk
- Je sluit een andere speler niet buiten van activiteiten
- Je komt niet zonder toestemming aan de spullen van een ander
- Je scheldt een andere speler niet uit en je verzint geen bijnamen
- Je lacht een andere speler niet uit en je roddelt niet over andere spelers
- Je bedreigt elkaar niet en je doet elkaar geen pijn
- Je accepteert een andere speler zoals hij of zij is
- Je bemoeit je niet met een ruzie door zomaar partij te kiezen
- Als je ruzie hebt, praat het eerst uit lukt dat niet dan meld je dat bij de leider of de trainer
- Als je ziet dat een speler gepest wordt, dan vertel je dat aan de leider/trainer Dat is geen klikken!
|
 |
Probeer te signaleren |
|
Het eerste wat een voetbaltrainer moet doen, is het pesten
signaleren. Is iemand een buitenbeentje in de groep, dan is dat tijdens
trainingen en wedstrijden niet altijd te merken. Vaak ligt de oorzaak in
de voetbalkwaliteiten van het slachtoffer; als die beduidend minder
zijn dan die van de rest heeft dat zijn weerslag op de positie van het
slachtoffer. In een wedstrijd zal hij niet snel betrokken worden in het
spel, en bij het bepalen van teams voor een training wil niemand graag
met hem in een groepje zitten.
Op de website stoppestennu.nl staat veel informatie vermeld over de rol als (voetbal)trainer bij pestgedrag lees de pagina en bekijk de video's |
Het Geheim van Bram is een korte Nederlandse speelfilm van circa
11 min. Filmproductie bedrijf SMG STUDIOS heeft de film samen met
enkele freelancers en de RAV (ambulance) geproduceerd. De film gaat over
Bram, een vrolijke jongen die we langzaam zien veranderen in een
depressief kind en uiteindelijk een afscheidsbrief schrijft naar zijn
moeder. Filmproductie bedrijf SMG STUDIOS heeft deze (indrukwekkende)
film samen met enkele freelancers en de RAV (ambulance) geproduceerd.
Het geheim van Bram een film met als maatschappelijk onderwerp pesten. |
Meer video's/films bekijken bezoek: pesten-op-school.nu klik hier
|